Ճամբարակի տարածաշրջանի Մարտունի գյուղի բնակիչ, ֆերմեր Ազատ Խաչատրյանը պետության աջակցությամբ իրականացնում է «Խելացի ֆերմա» ծրագիրը: 20-25 կովի համար 23մլն. դրամ արժեքով ծրագրի իրականացմանը համագյուղացիները թերահավատորեն էին վերաբերվում: Նրանց համար խորթ էր հատկապես անասնաշենքի տիպը: 4 կողմից օդափոխվող անասնաշենքի  ընդարձակությունը թույլ է տալիս տարածքի մաքրումն իրականացնել փոքր տրակտորի միջոցով: Կիթը կատարվում է մեքենայական եղանակով:  «Խելացի ֆերմա» ծրագիրն անասնապահությունը դարձրել է առավել արդյունավետ ու հեշտ: «Անասունների խնամքի ու գոմի պայմանների նկատմամբ նորարարական մոտեցման շնորհիվ ավելանալու է մթերատվությունը, և բնականաբար, անասնապահությունից ստացվող եկամուտները»,-վստահեցրեց Ազատ Խաչատրյանը:

Գեղարքունիքի մարզի Մարտունու տարածաշրջանում սկսվել է խոշոր եղջերավոր անասունների պատվաստումը՝ դաբաղ հիվանդության դեմ: «Եթե տարիներ առաջ անասնատերերը խուսափում էին կենդանիների պատվաստումից, ապա վերջին մեկ-երկու տարում հենց իրենք են դիում անասնաբույժին»,- ասաց Մարտունու տարածաշրջանի համաճարակաբան Վարուժան Հակոբյանը: Ինչպես հավատացրեց համաճարակաբանը, անցյալ տարի տարածաշրջանում կենդանիների վարակիչ հիվանդություններ գրեթե չեն նկատվել: Արձանագրված մեկ երկու դեպքերը բացահայտվել են և իրականացվել են վարակի տարածումը կանխարգելող համապատասխան միջոցառումներ: Դաբաղի և վարակիչ մյուս հիվանդությունների դեմ պատվաստանյութն անվճար հատկացնում է պետությունը՝ ըստ համայնքներում հաշվառված անասնագլխաքանակի:

Հայրենի Լանջաղբյուր գյուղում ոչխարաբուծությունը զարգացնելու գաղափարը ռուսաստանաբնակ գործարարՍերգո Բազեյանն իրականություն դարձրեց համագյուղացի  Արսեն Մարգարյանի աջակցությամբ: Երկար քննարկումներից հետո որոշվեց գնել ռուսական «Ռոմանովսկի» ցեղատեսակի ոչխարներ, որոնց մեկ մաքին ծնում է մինչև 5 գառ: Ոչխարաբուծության իրենց ծրագիրը լանջաղբյուրցի գործընկերներն իրականացրին երկու փուլով: Առաջին փուլում ներկրեցին  «Ռոմանովսկի» ցեղատեսակի 230 ոչխարներ, իսկ երկրորդ փուլում՝ «Գիսարսկի» ցեղատեսակի 20 ոչխարներ, որոնք առանձնանում են բարձր մսատվությամբ: Ոչխարաբույծները նպատակ ունեն ապահովել մինչև 800-ի հասնող մայրական կազմ, իսկ ընդհանուր գլխաքանակը հասցնել 2000-ի: Ֆերմերները ծրագրում են ապագայում անցնել նաև նոր ցեղատեսակի կովերի բուծման, ինչի համար անհրաժեշտ գրեթե բոլոր պայմանները ստեղծված են:   

Սևանա լճի ձկնապաշարը և խաթարված էկոհամակարգը վերականգնելու նպատակով պարբերաբար կատարվում են մանրաձկան բացթողումներ: Լիճ է բաց թողնվում հիմնականում Գեղարքունի իշխանի մանրաձուկ: Հերթական չափաբաժինը՝ 280հզ. մանրաձուկ, բաց թողնվեց Կարճաղբյուր և Մասրիկ գետերով: 0,7 գրամ քաշով մանրաձուկն արտաքին սնուցմանն ու կյանքի պայմաններին առավել հեշտ է հարմարվում հատկապես այս գետերի ներքին հոսանքներում: Մանրաձուկը բաց է թողնվում «Սևանի իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման հիմնադրամ»-ի ձուկբուծարանից:

Գավառ քաղաքում 2014 թվականից իր գործունեությունն է սկսել «Սեւան» հանքային ջրերի գործարանը, որը սակայն ամբողջ հզորությամբ չի աշխատում: Սպառման հիմնական շուկան ՀՀ է:

Համայնքում գործում են նաեւ կոշիկի մի քանի փոքր արտադրամասեր, որոնց սպառման հիմնական շուկան Գավառի տարածաշրջանն է: Արտադրանքի որոշ մասը նաեւ արտահանվում է: Գավառում գործում է նաեւ լիմոնադի արտադրամաս, որի սպառման հիմնական շուկան Գեղարքունիքի մարզն է:

Գավառում գործում են նաեւ տրիկոտաժի փոքր արտադրություն, կաթնամթերքի մթերման կետ,

հացի փռեր եւ թխվածքի արտադրամասեր, որոնց սպառման հիմնական շուկան Գեղարքունիքի մարզն է:

Առկա է նաեւ հացահատիկի վերամշակման արտադրամաս, որը սակայն իր գործունեությունը ծավալում է մասնակի:

ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՐՏԱԴՐԱՆՔԸ ԵՎ ԾԱՎԱԼՆԵՐԸ, ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՍՊԱՌՄԱՆ ՇՈՒԿԱՆԵՐ

Բնակչության մոտ 31% -ը զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ: Հիմնականում ցանում են ցորեն, գարի, կարտոֆիլ, կաղամբ, կորնգան, առվույտ, եւ բանջարաբոստանային այլ կուլտուրաներ: Անասնապահությամբ զբաղվողներն արտադրում են կաթ, միս, բուրդ, ձու եւ մեղր: Երաշտի տարիներին անասնապահության բնագավառում նույնպես մեծ դժվարություններ են առաջանում:

Ոռոգման ցանցի մաշվածության պատճառով բնակիչները դժվարանում են կազմակերպել գյուղատնտեսական մթերքների արտադրությունը: Երաշտի տարիներին գյուղացին կորցնում է բերքի մոտ 30-50%-ը:

Արտադրված գյուղատնտեսական մթերքի հիմնական սպառման շուկան Գավառի տարածաշրջանն է ու Երեւան քաղաքը:

Համայնքը չունի բավարար չափով գյուղատնտեսական տեխնիկա, տեխնոպարկն անմխիթար վիճակում է: Գյուղատնտեսական գործունեությունը իրականացվում է մասնավոր հատվածի կողմից, ինչի արդյունքում անվերահսկելի է դառնում գնային քաղաքականությունը:

• Գյուղատնտեսության զբաղվածության մակարդակը` 80%
• Համայնքի ոռոգելի գյուղատնտեսական նշանակության հողատարածքներ՝ մոտ 700 հա
• Արոտավայրերի ջրարբիացման մակարդակը` միջին
• Խոշոր եւ մանր եղջերավոր անասունների քանակը` համապատասխանաբար 5650 եւ 3780
• Արտադրվում է կաթ, միս, բուրդ, ձու, մեղր